UZUNGÖL
UZUNGÖL’ÜN TARİHÇESİ Uzungöl’ün tarihi geçmişine baktığımız zaman Resmi belgeler bizleri 1683 yılına getiriyor Osmanlı İmparatorluğu arşivini incelediğimizde 1643 yılında Şerah’tan vergi alındığı ancak bu tarihte Şerah’ta yerleşim olmadığını görmekteyiz.
Köylerin Adları | Hane | Rub.(Vergİ |
Zeno | 1 | - |
Holayısa | 4 | 2 |
Kadohor | 1 | 3 |
Gorgoras | - | 3.5 |
Paçan | 3 | 3 |
Şur | 4 | 1 |
İpsil-Haldızen | - | 3.5 |
Şerah | - | 2 |
Ogene | 3 | 2 |
Aso | 1 | 1 |
Yente | 4 | - |
TOPLAM | 26 Hane |
Yukarıda ki tablodan da anlaşılacağı gibi 1643 yılında Çaykara İlçemizde toplam olarak 26 Hane yerleşik nüfustan Avarız Vergisi alınmaktadır.Şerah’ta ise yerleşik Nüfus bulunmamakta ancak buradan 2 Rub.Avarız Vergisi alındığı anlaşılmaktadır.
Osmanlı Devletine ait 1681 tarihli Cizye-i Gebran Defteri incelendiğinde ise kaşımıza şöyle bir tablo çıkıyor.
Köylerin Adı | Avarızhane | Derbentçi | Tahmini nüfus | Yüzde(%) |
Kadohor | 24 | - | 120 | %5.71 |
Hopşera | - | 40 | 200 | %9.52 |
Yente | 20 | - | 100 | %4.76 |
Ogene | 28 | - | 140 | %6.66 |
Şerah | 12 | - | 60 | %2.85 |
İbsil me-a Haldızen | 12 | - | 60 | %2.85 |
Zino(Zeno) | 34 | - | 170 | %8.09 |
Fotinos | 36 | - | 180 | %8.57 |
Holayısa | 38 | - | 190 | %9.04 |
Gorgoras | 22 | - | 110 | %5.23 |
Zeleka | 10 | - | 50 | %2.38 |
Paçan | 84 | - | 420 | %20.0 |
Şur | 60 | - | 300 | %14.28 |
TOPLAM | 380 | 40 | 2100 | %100 |
Avarızhane Vergi alınan Hane anlamına gelmektedir. 1643 senesinde Şerah’ta nüfus görülmezken 1681 senesinde 12 hane yerleşik nüfusun yaşadığı görülmektedir.Bu nüfus Köseli,Şerah ve Şekersu’da yaşamaktadır.1681 senesi kayıtlarına göre Şerah’tan 2.5 Rub. Avarız Vergisi alınmaktadır. Burada önemli bir noktaya değinmek isteriz.1681 senesi itibarı ile Şerah Nüfusunun Çaykara’daki nüfusun % 2.85’ini oluşturduğu gözlemlenmektedir. Şimdi ise bu tarihin 200 yıl sonrasına bakalım.1876 tarihli Osmanlı Salnamesine göre Çaykara’da genel durum şu şekildedir.
Köylerin Adı | Hane | Nüfus | Yüzde |
Uzungöl(Şerah) | 229 | 710 | %8.76 |
Çambaşı(Anoso) | 37 | 177 | %2.18 |
Arpaözü(İpsil) | 27 | 138 | %1.70 |
Derindere(Asofoliza) | 30 | 95 | %1.17 |
Taşkıran(Çoroş) | 37 | 177 | %2.18 |
Uzuntarla(Alisinos) | 37 | 177 | %2.18 |
Köknar(Aşağı Ogene) | 85 | 305 | %3.76 |
Karaçam(Yukarı Ogene) | 77 | 310 | %3.83 |
Yeşilalan(Holayısa) | 165 | 493 | %6.09 |
Çayıroba(Yente) | 49 | 182 | %2.25 |
Demirkapı(Haldızen) | 27 | 134 | %1.65 |
Kabataş(Fotinos) | 131 | 581 | %7.17 |
Soğanlı(Aşağı Hopşera) | 57 | 279 | %3.44 |
Koldere(Vahtanç) | 24 | 93 | %1.15 |
Akdoğan(Yukarı Hopşera) | 60 | 320 | %3.95 |
Maraşlı(Nefs-i Paçan) | 99 | 423 | %5.22 |
Ulucami(Zeno) | 211 | 973 | %12.01 |
Taşlıgedik(Mezire-i Paçan) | 55 | 225 | %2.78 |
Ataköy(Şinek-Paçan) | 111 | 615 | %7.59 |
Ataköy 2(Şinek Harhış) | 25 | 42 | %0.52 |
Yukarı Kumlu(Yukarı Mimilos) | 40 | 120 | %1.48 |
Şahinkaya(Şur) | 120 | 499 | %6.16 |
Aşağı Kumlu | 56 | 226 | %2.79 |
Eğridere(Gorgoras) | 88 | 406 | %5.01 |
Çaykara(Kadohor) | 49 | 234 | %2.89 |
Köseli | 16 | 47 | %0.58 |
TOPLAM | 1964 | 8101 | 100 |
1681 ile 1876 Osmanlı Salnameleri Karşılaştırıldığında Uzungöl(Şerah) açısından önemli değişikliklerin olduğunu gözlemlemekteyiz.Bu değişiklikler şunlardır.1-Nüfus Bakımından:1681’den 1876’ya kadar geçen 195 senelik zaman dilimindeUzungöl(Şerah) nüfusunda hızlı bir değişim yaşandığı gözlenmektedir.Aynı Gelişme Hane konusunda da yaşanmıştır.
Köylerin Adı | Avarızhane | Derbentçi | Tahmini nüfus | Yüzde(%) |
Şerah | 12 | - | 60 | %2.85 |
Köylerin Adı | Hane | Nüfus | Yüzde |
Uzungöl(Şerah) | 229 | 710 | %8.76 |
Görüldüğü gibi hane sayısı 12’den 229’a,Nüfus ise 60’dan 710’a yükselmiştir.2-1681 senesindeki nüfus sayımına Köseli Köyü de dahildir.Oysa 1876 Nüfus sayımında Köseli Köyü ayrı bir yerleşim birimi olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu bilgi bizleri Rahmetli Hacı Şakir YAZICI(KADIOĞLU) Hocamız ile yaptığımız Söyleşiye getirmektedir.Hacı Şakir Hocamız Köseli Köyü’nün belli bir tarihe kadar Uzungöl’e bağlı olduğunu daha sonra Uzungöl’den ayrıldığını ifade etmekte idi.3-1876 Nüfus sayımına göre Uzungöl(Şerah) Çaykara’mızın en kalabalık ikinci yerleşim birimi konumundadır. Şimdi ise 1876 senesi itibarı ile Uzungöl(Şerah)’ta halkın geçim kaynaklarından alınan vergilere bakalım.
Karma Vergiler | AşarVergisi | Bedel-iAskeriye | Toplam Vergi | Yüzde % | |
Uzungöl(Şerah) | 7655 | 10400 | - | 18055 | %4.99 |
Koyun | Keçi | At | Kısrak | Manda | İnek | Öküz | Hayvan Toplamı | Yüzde % | |
Şerah | - | - | 8 | - | - | 19 | - | 27 | %0.43 |
1879 tarihi itibarı ile hayvancılığın beldemizde gelişmiş olmadığını ve ilçede beslenen hayvanların ancak %0.43 kadarının beldemizde yetiştirildiği gözlenmektedir.Bu konu ile ilgili araştırmalarımız bizleri Beldemizin çevresinin sık ormanlık olduğu bu yüzden hayvancılığın yapılamadığı sonucuna ulaştırmaktadır. Şimdi de son yüzyıldaki Uzungöl’ün Nüfus hareketlerini Birlikte inceleyelim.
Yıl | 1945 | 1950 | 1955 | 1960 | 1965 | 1970 | 1975 | 1980 | 1985 | 1990 | 1995 | 2000 |
Nüfus | - | 3233 | 2168 | 2191 | 2624 | 2406 | 2949 | 2549 | 2942 | 2797 | 2797 | 4192 |
Yüzde | - | 12.37 | 8.46 | 7.96 | 8.75 | 8.73 | 8.92 | 8.95 | 11.33 | 12.33 | 10.14 | 11.85 |
Bu yazıyı sosyal medyada paylaşabilirsiniz...